Raport – atrakcyjność gamingowych herosów i heroin cz. 1/2

Czy zastanawialiście się kiedyś która postać z gier wideo jest najładniejsza, najfajniejsza, najbardziej pożądana? W Try Evidence sprawdziliśmy, którzy wirtualni bohaterowie i bohaterki z gier oceniani są przez graczy jako atrakcyjni oraz dlaczego tak się dzieje.    Na potrzeby badania wybraliśmy 60 najbardziej rozpoznawalnych postaci z gier. Następnie poprosiliśmy ponad stu entuzjastów gier komputerowych, by ocenili ich atrakcyjność. Naszym celem było znalezienie odpowiedzi na pytania:

• Na jakie cechy bohaterów w grach zwracamy największą uwagę?
• Jakie cechy herosów i heroin czynią ich atrakcyjnymi w oczach graczy?
• Czy istnieją herosi i heroiny bliscy ideałom?
• Które z popularnych postaci obecnych w grach są szczególnie atrakcyjne i nieatrakcyjne?
• Czy kobiety i mężczyźni mają podobne preferencje względem atrakcyjności męskich i żeńskich postaci z gier komputerowych?

W tej części raportu podsumowaliśmy deklaracje graczy na temat postrzeganej atrakcyjności herosów i heroin w grach komputerowych. W następnej porównamy je z ich psychofizjologicznymi reakcjami, które zarejestrowaliśmy podczas oglądania zwiastunów gier.

Na czym polega heroizm?

Zwyczaj opowiadania o bohaterskich postaciach jest równie stary, co sama umiejętność tworzenia narracji. Antropolodzy uznają to za naturalne zjawisko kulturowe, które spajało pradawne społeczności. Zaś psychologowie udowadniają, że nawet dziś bohaterowie są potrzebni wyobraźni i zdrowiu psychicznemu każdego z nas.  Heros to z greckiego “obrońca”; Starożytni Grecy widzieli w herosach półbogów o nadludzkiej sile i urodzie. Tradycyjny bohater to postać nieskazitelna moralnie, która poświęca się dla innych. W takim ujęciu za heroiczne nie mogłyby być postaci pokroju Johna Marstona z Red Dead Redemption, Garretta z Thief czy Harley Quinn z Batmana. Bliżej tradycyjnego modelu heroizmu byliby natomiast : Faith z Mirror’s Edge, Nariko z Heavenly Sword, Geralt z Rivii czy Joel Montage z The Last of Us. Co ciekawe, w sprawie cech herosów podzieleni są współcześni psycholodzy. Dotychczas nie wypracowano w tej dziedzinie jednoznacznej definicji heroizmu.  “(…) niby oczywiste poświęcenie dla innych, albo nieskazitelne zasady moralne, w badaniach psychologicznych nie zawsze kojarzyły się ludziom jednoznacznie z bohaterami.” Tymczasem “zwykli ludzie” wiedzą swoje. Według amerykańskich dzieci herosi to postaci: aktywne, piękne, lotne, dzielne, pewne siebie, silne i… dobrze ubrane oraz bogate. Im bardziej dorosła osoba, tym bardziej definiuje herosów jako rodzaj wcielenia ja idealnego. Ja idealnego, czyli najlepszego możliwego obrazu własnej osoby. Obecnie bohaterem może być każda imponująca i godna podziwu postać, niezależnie od prezentowanej postawy moralnej. Popkulturowy heros to po prostu postać, z którą chciałoby się utożsamiać – mająca pożądane cechy i osiągnięcia. Z tej perspektywy herosem może być niemal każda główna postać, z dowolnej gry. Jedynym kryterium przynależności do tej kategorii są indywidualne preferencje gracza. Podobnie podchodzimy do wyboru ulubionych bohaterów filmowych, celebrytów, sportowców i liderów społecznych – czemu w grach miałoby być inaczej?   Podsumowując: wedle dzisiejszej wiedzy akademickiej nie istnieje żaden obowiązkowy zestaw cech, czyniący daną postać herosem lub heroiną. Najbliższy idealnemu, archetypowemu wyobrażeniu są bohaterowie pokroju Wiedźmina Geralta,  Maximusa Decimusa Meridusa z filmu Gladiator i marvelowego Kapitana Ameryki. Mimo to nic nie stoi na przeszkodzie, by do grona herosów zaliczyć też Agenta 47 z Hitmana, Larę Croft z Tomb Raider czy Kratosa z God of War.

Standardy atrakcyjności postaci z gier

Dwie dobrze znane psychologii uniwersalne cechy atrakcyjnych bohaterów i bohaterek, to kompetencja i ciepło. To jednak nie wystarczy.  Chociaż siła, inteligencja i talent (czyli kompetencja) są zawsze mile widziane, to nie każdy współczesny heros musi być pomocny, godny zaufania i życzliwy (ciepło). W grach komputerowych mamy do czynienia głównie z tzw. martial heroes, czyli typem bohaterów wyspecjalizowanych: szkolonych w fizycznej walce ze złem dla ochrony jakiejś społeczności lub całego świata. Tacy bohaterowie powinni przede wszystkim dzielni, silni fizycznie, odporni i wojowniczy . Oczywiście najlepiej, gdy są oprócz tego uczciwi. Te cechy są pożądane i uważane za atrakcyjne zarówno u bohaterów jak i bohaterek. Prawdziwi bohaterowie muszą też dobrze wyglądać. Niestety, badania psychologiczne nie pozostawiają co do tego wątpliwości. Herosi muszą być “więksi” i “bogatsi” od zwykłych ludzi. Nie muszą być koniecznie fizycznie wyżsi (choć dobrze, gdy są), lub bardziej zasobni, ale powinni sprawiać takie wrażenie przez oznaki “bohaterskiego” statusu, na przykład bogate ubrania czy zbroje. W zetknięciu z herosem zwykły człowiek czuje się (chętnie) przytłoczony przez jego ponadprzeciętność .

Co to znaczy “dobrze wyglądać”?

Wedle naszej wiedzy nie przeprowadzono (lub nie upubliczniono) dotychczas badań psychologicznych dotyczących atrakcyjności wyglądu herosów i heroin. Tym bardziej nie prowadzono takich badań w kontekście bohaterów gier komputerowych. Oprzemy się zatem na teorii pierwotnych ludzkich instynktów, czyli na wzorach męskiej i żeńskiej atrakcyjności znanych z psychologii ewolucyjnej. Skoro bohaterowie powinni dobrze wyglądać, to jak, wedle psychologów, wyglądają atrakcyjni mężczyźni i atrakcyjne kobiety? Sprawdziliśmy co na ten temat sądzą słynni badacze ludzkiej atrakcyjności:

Cechy atrakcyjnych kobiet

Wedle ewolucjonistów, atrakcyjna kobieta jest:

• młoda;
• ewidentnie płodna – ma pełne usta, nieskazitelną cerę, żywe spojrzenie, lśniące włosy;
• ekspresywna;
• żwawa;
• ma możliwie symetryczne ciało i twarz;
• w większości kultur jest też właścicielką obfitego biustu i odpowiedniej proporcji obwodu talii do obwodu bioder (tzw. WHR na poziomie 0.67-0.80).

Każda oznaka choroby lub starzenia się obniża ewolucyjnie rozumianą atrakcyjność kobiet. Dla mężczyzn atrakcyjność fizyczna kobiet jest ważniejsza w ogólnej ocenie ich atrakcyjności, niż wygląd mężczyzn dla kobiet. Znaczenie atrakcyjności fizycznej w ocenie ogólnej atrakcyjności rośnie wraz z rozwojem konsumpcjonizmu, m.in. przemysłu modowego, kosmetycznego i reklamy.

Cechy atrakcyjnych mężczyzn

Wedle ewolucjonistów, atrakcyjny mężczyzna jest:

• zasobny (faktycznie lub potencjalnie);
• eksponujący wysoki status społeczny;
• starszy od kobiety (w domyśle: doświadczony, bardziej stabilny, godny zaufania);
• przedsiębiorczy – inicjatywny (z ang. industriousness);
• wysoki, o torsie w kształcie litery V;
• symetryczny;
• powinien też mieć kwadratową szczękę i dysponować niskim głosem

Czy przetrwają najpiękniejsi?

Zgodnie z badaniami Nancy Etcoff, uroda jest nie tylko uniwersalnym ludzkim doświadczeniem, ale też wzbudza uwagę i wywołuje w obserwatorze przyjemne odczucia. Ludzka wrażliwość na urodę jest, według Etcoff, wrodzona; przenoszona z pokolenia na pokolenie w procesie doboru naturalnego. Co więcej, uroda jest uznawana za wyznacznik statusu, a – jak pamiętamy – bohaterowie powinni demonstrować wysoki status. Brzydota natomiast przez wieki była uważana za oznakę zła, szaleństwa lub zagrożenia, czyli odwrotność heroizmu.  W Try Evidence na potrzeby badania założyliśmy, że jeśli rzeczywiście ludzie są tak wrażliwi na urodę, to im bardziej atrakcyjne cechy demonstruje heros lub heroina z gry komputerowej, tym wyżej powinni być oceniani.

Atrakcyjność postaci z gier według graczy

Poddaliśmy ocenie sześćdziesiąt postaci z popularnych gier wideo. Byli wśród nich protagoniści tak różni, jak Geralt z Rivii, Marshall Law, Nathan Drake czy Ezio Auditore, oraz kobiety o wielu typach urody i usposobienia – np. Ada Wong, Samus Aran, Keira Metz i Lara Croft).   W pierwszym etapie badań ponad sto osób w wieku 18-56 lat oceniało ogólną atrakcyjność  postaci prezentowanych na fotosach. Następnie dziesięć innych, wyselekcjonowanych osób oceniało atrakcyjność potencjalnie “naj-” bohaterów znacznie bardziej szczegółowo. W końcu trzydzieści kolejnych osób zaprosiliśmy do naszego laboratorium, by oceniły atrakcyjność herosów i heroin w akcji (podczas rozgrywki lub zwiastuna), a w tym czasie rejestrowaliśmy ich psychofizjologiczne reakcje na postaci najbardziej atrakcyjne i najbardziej nieatrakcyjne.

Najwyżej oceniani herosi

W badaniu ogólnej atrakcyjności:

1. Geralt z Rivii  (Wiedźmin)
2. Ezio Auditore   (Assassin’s Creed)
3. Nathan Drake  (Uncharted)

Kobiety wybrały: Ezio Auditore, Nathana Drake’a i Leona Kennedy’ego (Resident Evil)

Mężczyźni wybrali: Geralta z Rivii, Dantego (Devil May Cry) i Leona Kennedy’ego.

W badaniu szczegółowym: 

1. Ezio Auditore (całkowita atrakcyjność)
2. Geralt (najwyższa seksowność)

Kobiety wybrały: Ezio, Geralta, Joela Montage (The Last of Us)

Mężczyźni wybrali: Ezio, Geralta, Agenta 47 (Hitman)

Najgorzej oceniani herosi

W badaniu ogólnej atrakcyjności ostatnie miejsca zajęli: 

1. Zhin (Paladins)
2. Lee Chaolan  (Tekken)
3. Agent 47

Kobiety wybrały ex aequo: Jaxa (League of Legends), Zhina, Rakana (League of Legends), Luciana (League of Legends)

Mężczyźni wybrali: Marshalla Law (Tekken), Rakana, Luciana   W badaniu szczegółowym: 

1. Lucian (zupełna nieatrakcyjność)
2. Joel Montage (najniższa seksowność)

Kobiety wybrały: Hitmana, Zhina, Luciana

Mężczyźni wybrali: Joela Montage, Zhina, Luciana

Najwyżej oceniane heroiny

W badaniu ogólnej atrakcyjności: 

1. Christie Monteiro  (Tekken)
2. Lara Croft  (Shadow of the Tomb Raider)
3. Faith Connors  (Mirror’s Edge)

Kobiety wybrały: Adę Wong (Resident Evil) , Larę Croft i Nariko (Heavenly Sword)

Mężczyźni wybrali: Christie Monteiro, Larę Croft i Nariko.

W badaniu szczegółowym: 

1. Lara Croft (najbardziej atrakcyjna)
2. Christie Monteiro (najbardziej seksowna)

Kobiety wybrały: Larę Croft, Faith Connors, Milę (Dead or Alive)

Mężczyźni wybrali: Larę Croft, Christie Monteiro, Kokoro (Dead or Alive)

Najgorzej oceniane heroiny

W badaniu ogólnej atrakcyjności najgorzej wypadły: 

1. Kokoro
2. Mila
3. Juri Han  (Street Fighter)

Kobiety wybrały: Juri Han, Skarlet (Mortal Kombat) i wysoko ocenianą przez mężczyzn Christie Monteiro.

Mężczyźni wybrali: Juri Han, Skarlet i Milę, ulubienicę kobiet.

W badaniu szczegółowym: 

1. Juri Han (najmniej atrakcyjna)
2. Mila (najmniej seksowna)

Kobiety wybrały: Juri Han, Kokoro i… wysoko ocenianą przez mężczyzn Christie Monteiro.

Mężczyźni wybrali: Juri Han, Milę (wysoko oceniana przez kobiety) i Faith Connors (wysoko ocenianą przez kobiety).

Czy atrakcyjni bohaterowie i bohaterki sprawiają, że chce się grać bardziej?

Wyniki naszego badania nie ujawniają jednoznacznej odpowiedzi. W przypadku czterech żeńskich postaci (Christie, Lary Croft, Juri i Kokoro) zauważyliśmy istotną korelację pomiędzy ich postrzeganą atrakcyjnością a chęcią graczy do podjęcia rozgrywki. Im atrakcyjniejsza wydawała się badanym graczom protagonistka, tym większą skłonność do zagrania w grę deklarowali. Co ciekawe Christie była oceniana jako mniej atrakcyjna przez osoby, które miały styczność z Tekkenem, gdzie była jedną z heroin. Jej urodę bardziej docenili gracze, którzy nigdy nie grali w tę grę. Inaczej prezentuje się wynik Kokoro, choć ta bohaterka też występuje w grze z kategorii bijatyk. Osoby, które chciałyby zagrać w grę Dead or Alive, oceniały Kokoro jako atrakcyjną. Jednak ogólnie Kokoro była najmniej preferowaną postacią do grania spośród wszystkich obecnych w naszym zestawie. Geralt z Rivii okazał się bohaterem najczęściej wybieranym do gry, choć nie miało to związku z oceną jego atrakcyjności. W preferencjach dotyczących Geralta zaobserwowaliśmy najmniejsze rozbieżności pomiędzy zdaniem badanych – ponieważ większość z nich deklarowała chęć grania w Wiedźmina. Sytuacja Geralta wyglądała ciekawie w zestawieniu z wynikami Lary Croft. Zajęła drugie miejsce w kategorii najchętniej wybieranych postaci. Tym razem jednak miało to silny związek z oceną jej osobistej atrakcyjności. Przy tym warto zauważyć, że zdecydowanie nie wszyscy chcieliby nią grać. Wyniki preferencji badanych są w jej przypadku najmocniej zróżnicowanie wśród wszystkich herosów i heroin poddanych ocenie.  *** Wygląda na to, że znajomość mechaniki grania daną postacią i jej kompetencji w kontekście gry jest jednym z istotnych czynników w ocenie jej atrakcyjności. Uprzedni kontakt z grą ma wpływ na to, jak gracze postrzegają jej bohaterów i, jak się pewnie domyślacie, nie zawsze jest to wpływ pozytywny.  _ Chcesz zacytować artykuł? Zrób to elegancko:

Dębek, M., Kość, M., Zalewski, D., Koptewicz, A. (2020), Raport – atrakcyjność gamingowych herosów i heroin cz. 1/2, https://tryevidence.com/pl/blog/raport-atrakcyjnosc-gamingowych-herosow-i-heroin-cz-1-2/