Atrakcyjność gamingowych heroin i herosów cz. 2 / 2

W pierwszej części raportu o atrakcyjności herosów i heroin z gier omówiliśmy kanony piękna i heroizmu. Przedstawiliśmy też ranking atrakcyjności postaci znanych z popularnych z gier. Czego dowiesz się z tej części? Po pierwsze, w jaki sposób postacie z gier pobudzały i angażowały graczy. Po drugie jak gamingowe preferencje atrakcyjności  żeńskich i męskich postaci różnią się od tych z realnego świata. Na koniec, jaki jest obowiązkowy zestaw cech wyglądu i charakteru herosa i heroiny z gry komputerowej.  

Kobiecy bohaterowie i męskie bohaterki, czyli gender protagonistów 

Gender to tak zwana płeć kulturowa, społeczna, psychologiczna. To zespół cech i zachowań określony, jako odpowiednie dla mężczyzny lub kobiety. Na przykład współcześni Polacy uważają, że „zawody takie jak kierowca, programista i inżynier elektryk nie są stworzone dla kobiet, a dyrektorem powinien być mężczyzna”. Z kolei projektantka wnętrz, farmaceutka, pracownica socjalna, recepcjonistka albo pielęgniarka to zawody „typowo” kobiece. Powoduje to, że każdy Polak jest od dziecka, i z pokolenia na pokolenie, uczony jakim trzeba być, i kim trzeba być, żeby uchodzić za „prawdziwego mężczyznę” lub „kobietę z krwi i kości”.

Dlatego też biologiczny mężczyzna nie zawsze jest powszechnie spostrzegany jako męski. W zależności od demonstrowanych cech i zachowań, bohater płci męskiej może być spostrzegany jako mniej lub bardziej męski, albo… wręcz żeński. Delikatny, uczynny, opiekuńczy i empatyczny mężczyzna nie będzie zapewne w zachodniej kulturze uważany za męskiego mężczyznę (niezależnie od tego, czy nam się to podoba czy nie). Bohaterka płci żeńskiej nie zawsze będzie spostrzegana jako kobieca tylko dlatego, że jest biologiczną kobietą. Krótko mówiąc: na postrzeganie męskości lub kobiecości herosa lub heroiny może wpłynąć rola płciowa jaką przyjmują w grze – np. Joel z The Last of Us w roli ojca, czy Lara Croft w roli nieustraszonej wojowniczki.

Jak sprawdziliśmy gender herosów i heroin?

Aby zbadać spostrzeganie przez graczy kobiecości i męskości naszych protagonistów, stworzyliśmy indeks płci psychologicznej. Wzięliśmy w nim pod uwagę demonstrowane przez bohaterów role płciowe w ujęciu kulturowym, biologicznym i społecznym. Indeks powstał na podstawie metody pomiaru męskości i kobiecości Bianki Grohmann. 

Indeks pozwolił nam umieścić każdego gamingowego herosa i heroinę w spektrum tożsamości płciowej, rozciągającym się między skrajną męskością a skrajną kobiecością, z neutralnością płciową pośrodku. Dzięki temu wyodrębniliśmy kobiecych i męskich herosów, oraz kobiece i męskie heroiny.  

Męskość herosów 

Najbardziej męscy bohaterowie w grach:

• Geralt (Wiedźmin) 
• Ezio (Assassins’ Creed) 

Każda z postaci męskich, która uzyskała wysoki wynik w indeksie męskości znajduje się w TOP 3 rankingu atrakcyjności. 

Kobiecość herosów 

Najbardziej kobiecy bohaterowie:

• Lucian (League of Legends) 
• Joel (The Last of Us) 

Kobiecość heroin 

Najbardziej kobiece bohaterki w grach:

• Kokoro (Dead or Alive) 
• Lara Croft (Tomb Raider) 

Podobnie jak u bohaterów, obie postacie znajdują się również w TOP 3 rankingu atrakcyjności.  

Męskość heroin 

Najbardziej męskie bohaterki:

• Juri (Street Fighter) 
• Christie (Dead or Alive) 

Powyższe wyniki, w zestawieniu z rankingiem atrakcyjności z pierwszej części raportu, doprowadziły nas do wniosku, że najczęściej  

najbardziej atrakcyjne postacie z gier to te, których spostrzegana płeć kulturowa (gender) jest zgodna z ich płcią biologiczną.  

Atrakcyjni Geralt z Rivii, Ezio Auditore i Hitman emanują niekwestionowaną męskością. Kokoro znajdująca się na podium piękności, okazała się też niewątpliwie kobieca. Wyjątek stanowi Lara Croft – mimo że wchodzi w stereotypowo męską rolę, to wciąż odbierana jest jako atrakcyjna, kobieca kobieta.  

Jak to jest, że najbardziej kobieca jest zarówno waleczna Lara Croft i infantylna Kokoro?  Lara Croft mogła zostać oceniona jako kobieca przez żeńska część badanych (kobiety rozumieją kobiecość jako siłę). Za to dla mężczyzn to Kokoro zasługuje na miano kobiecości (kobieta, nad którą można roztoczyć opiekę).  

Pobudzający herosi 

Najbardziej pobudzającym badanych męskim bohaterem był Geralt. Zarówno kobiety jak mężczyźni reagowali na Wiedźmina wyraźnymi zmianami aktywności elektrodermalnej (zobacz jak badamy pobudzenie i zaangażowanie graczy). Szczególnie wysokie pobudzenie odnotowaliśmy w momentach zbliżenia na twarz Geralta. Wzrok graczy przyciągały żyły na szyi i ruch postaci w dynamicznej scenie walki.  

 Z czego to mogło wynikać? Gracze oglądający tę scenę mogli czuć, że wkrótce bohater będzie w sytuacji zagrożenia, przez co reagowali pobudzeniem.  

Podczas oglądania trailera pobudzenie wywoływały także napisy początkowe oraz końcowe. Co to oznacza? Wiedźmin jest pożądany nie tylko jako bohater gry, ale jako marka. Samo czytanie o Wiedźminie uaktywnia w badanych pożądanie gry. Marka przywołuje opowieść, wzruszenia, skojarzenia, może wspomnienia. Śledząc pobudzenie i ścieżkę podążania wzroku badanych dzięki eyetrackerowi mieliśmy pewność, że nasi badani czytają znajdujące się tam napisy i rzeczywiście zwracają na nie uwagę. 

Herosi, którzy nie pobudzali 

Najmniej pobudzającym herosem okazał się Joel z The Last of Us. Choć i w tym trailerze nie zabrakło momentów mocno angażujących badanych. Joel wypadł najmniej męsko w klasyfikacji genderowej, a przy tym trailer pokazywał go w roli opiekuna i obrońcy. Wszedł więc w rolę stereotypowo kobiecą, co mogło sprawić, że badani ocenili go jako żeńskiego bohatera. 

Bardzo słabo pobudzał obie płcie również Hitman.  Co ciekawe, niektóre sceny z udziałem Agenta 47, według używanego przez nas oprogramowania, jednak angażowały kobiety. Fragmenty zwiastuna Hitmana aktywizowały mimikę badanych kobiet, dlatego oprogramowanie „uznawało”, że Hitman je angażuje. Mroczny agent nie powodował jednak u kobiet ani istotnych reakcji skórno-galwanicznych, ani podwyższonego bicia serca. Taką kombinację zjawisk nazywamy płytkim zaangażowaniem graczy, związanym głównie z doświadczeniami poznawczymi – przemyśleniami, racjonalną oceną, ale niekoniecznie rzeczywistymi, głębokimi emocjami. 

Pobudzające heroiny  

Zdecydowanie najbardziej pobudzała obie płcie Kokoro. Przy czym wysokie pobudzenie miało prawdopodobnie zupełnie inną jakość u każdej płci. Sprawdziliśmy to analizując niewerbalne ekspresje emocji. 

Niestety badani mężczyźni bardzo oszczędnie okazywali swoje emocje – istotne zmiany mimiczne zarejestrowaliśmy u zaledwie kilku z nich. Zatem wiemy, że byli silnie i licznie pobudzeni przez Kokoro, ale nie jesteśmy pewni jaki to pobudzenie miało charakter.

Pobudzające były różne sceny, takie jak siadanie Kokoro na plaży i na brzegu basenu. Nawet pierwsze pojawienie się heroiny w kadrze.  

Podczas oglądania Juri szczególnie pobudzało badanych zbliżenie na biust, sceny walki, scena tuż przed knock outem oraz zbliżenie na bohaterkę na końcu.   

Heroiny, które nie pobudzały 

Najmniej pobudzała badanych mężczyzn Lara Croft. Kobiety natomiast były najmniej pobudzone przez Christie. Bardzo mało angażującą obie płcie postacią była także Faith Connors. Trailer z jej udziałem okazał się najmniej angażujący spośród wszystkich przedstawień herosów i heroin. 

Kto angażował kobiety, a kto mężczyzn? 

Najbardziej angażujący kobiety był trailer Wiedźmina. Mężczyzn najbardziej angażował Ezio. Chociaż zaangażowanie mężczyzn było tu i tak niższe niż podczas oglądania jakichkolwiek trailerów z kobiecymi bohaterkami w roli głównej.   

Najmniej angażującymi zarówno kobiety, jak i mężczyzn bohaterami byli Zhin oraz Hitman. Agent 47 wzbudzał też reakcje najbardziej rozbieżne ze względu na płeć oglądających. Na przykład duże zaangażowanie kobiet wywoływała scena ubierania się Agenta 47. Ta sama scena niemal wcale nie angażowała mężczyzn.   

Chociaż Lucian wyraźnie pobudzał badanych obu płci, to reakcje kobiet i mężczyzn pokazywały różne zaangażowanie.

Romantyczna scena z ukochaną Luciana, u kobiet wywoływała zarówno pobudzenie jak i zaangażowanie.  

Mężczyźni różnili się jednak od kobiet tym, że mimo pobudzenia sceną miłosną, nie zarejestrowaliśmy u nich zewnętrznych oznak zaangażowania – okazywali „kamienne twarze”. 

Kokoro najbardziej angażowała kobiety. Z kolei mężczyźni największe zaangażowanie okazywali oglądając Juri. Jednak niezależnie od tego, jaka heroina występowała na ekranie, zaangażowanie mężczyzn było zauważalne mniej niż zaangażowanie kobiet.  

Zaangażowanie mężczyzn utrzymywało się na wysokim poziomie podczas scen walki, a po nich spadało.   

Najmniej angażowała badanych mężczyzn Lara Croft. Kobiety natomiast były najmniej angażowane przez Milę. 

Bardzo mało angażującą obie płcie postacią była także Faith Connors (jak pamiętamy Faith była też mało pobudzająca). Trailer z jej udziałem okazał się najmniej angażujący spośród wszystkich przedstawień herosów i heroin.

Gdzie błądził wzrok badanych? 

Podczas śledzenia wzroku badanych zauważyliśmy, że kobiety bardzo często i względnie długo fiksowały wzrok na brzuchach heroin. Może to być przejaw tendencji rywalizacyjnych lub zwykłych porównań społecznych. A może kobiety podążają za przyjemnymi doznaniami estetycznymi? Tendencja ta głównie ujawniła się gdy kobiety obserwowały Larę Croft i Christie Monteiro. Choć mniej wyraźna, widoczna była również w odbiorze innych heroin.   

Cechy kobiet i mężczyzn – jakie doceniamy w grach, a jakie w prawdziwym życiu? 

 Z badanymi prowadziliśmy również standardowe wywiady. Pytaliśmy ich o preferencje względem wyglądu oraz zachowania rzeczywistych kobiet i mężczyzn. Sprawdziliśmy jakie cechy uważają za atrakcyjne, a następnie weryfikowaliśmy czy preferencje graczy w świecie realnym odzwierciedlają upodobania dotyczące bohaterów gier.  

Na co młodzi ludzie zwracają uwagę u nowo poznanych kobiet i mężczyzn?  

Badani obu płci deklarowali, że u kobiet najbardziej zwracają uwagę na twarz. Badani mężczyźni skupiają się też na sposobie wypowiedzi kobiety oraz na tym, co chce przekazać i jak się z nią rozmawia. Przynajmniej tak twierdzili pytani przez badaczkę z Try Evidence. Kobiety podkreślały, że ważne jest to, czy inna kobieta jest sympatyczna, ciepła, oraz czy używa wulgaryzmów.

Wszyscy badani twierdzili, że zwracają uwagę na wzrost nowo poznanych mężczyzn. Przy czym dla mężczyzn ważne jest głównie to, czy drugi mężczyzna jest od nich wyższy. Badani mężczyźni zwracają więcej uwagi na sposób wypowiedzi mężczyzn, ich dojrzałość i poczucie humoru. Kobiety mówiły, że u mężczyzn cenią głównie pewność siebie, stosunek do innych i bycie gentlemanem.

Cechy atrakcyjnych kobiet i mężczyzn  

Z naszych badań wynika, że idealna kobiet powinna być wysportowana, szczupła, wysoka (1,70 m), a także mieć długie włosy i duże oczy. Co zresztą jest zbieżne z ustaleniami ewolucjonisty Davida Bussa przedstawionymi w jego głośnej “Ewolucji pożądania”. Poza tym, kobiety cenią u innych kobiet dbałość o wygląd i ubiór. Mężczyźni natomiast mówili o ładnych pośladkach oraz delikatnych rysach twarzy, jako wyznacznikach atrakcyjności kobiet. Duże znaczenie ma dla nich kolor oczu – większość panów woli jasne kolory, takie jak niebieski i zielony.  

Zarówno kobiety, jak i mężczyźni uważają kobiecość u kobiety za atrakcyjną cechę, jednak inaczej ją definiują:  

Kobiety cenią delikatność i brak przekleństw, ale w parze z siłą i pewnością siebie; mężczyźni zaś cenią troskliwość, wrażliwość i skromność kobiet.   

Mężczyźni cenią oprócz tego u kobiet inteligencję okazywaną podczas rozmowy – ciekawe tematy, szerokie horyzonty, poczucie humoru, aktywność i otwartość na doświadczenia.  

Zarówno dla kobiet jak mężczyzn ideał mężczyzny to zdecydowany, odważny, otwarty gentleman z poczuciem humoru.

Według kobiet gentleman jest uprzejmy, według mężczyzn – szykowny.  

Kobiety i mężczyźni inaczej oceniają umięśnienie atrakcyjnych mężczyzn. Kobiety przywiązują większą wagę do umięśnienia ramion, a mężczyźni do ogólnej budowy ciała – ramion, klatki piersiowej, bioder i nóg.

Przełożenie preferencji ze świata realnego na świat wirtualny – czy upodobania faktycznie się pokrywają?  

Z naszego badania wynika, że ideał atrakcyjnego bohatera męskiego w grze odpowiada preferencjom badanych w świecie realnym.

Ideał mężczyzny to wysoki, dobrze zbudowany mężczyzna, o ostrych rysach twarzy, z zadbanym zarostem cechujący się odwagą i pewnością siebie.   

Według obu płci mężczyzna w świecie realnym musi spełnić większe wymagania dotyczące cech charakteru niż bohater w grze. Niełatwo sprostać oczekiwaniom graczy. Atrakcyjny mężczyzna w świecie realnym musi być zdecydowany, otwarty, stanowczy, szarmancki i mieć dobre poczucie humoru. O ile według kobiet w opisie idealnego herosa z gry często pojawiało się doświadczenie i wiek (ok. 40 lat), o tyle w świecie realnym kobiety pomijały te cechy.   

Taką samą zależność zauważyliśmy w przypadku atrakcyjnej heroiny – powinna przypominać wyobrażenie doskonałej kobiety z realnego świata. 

Ideałem heroiny zarówno dla kobiet i mężczyzn jest wysportowana, szczupła, wysoka (1,70 m) kobieta z długimi włosami.   

Ideał kobiety w świecie realnym musi jednak przejawiać inne cechy charakteru niż gamingowa heroina. Kobieta z krwi i kości musi być sympatyczna, inteligentna i delikatna. O ile w deklaracjach kobiet ważna jest pewność siebie i siła – zarówno u heroiny w grze, jak i u kobiety w realnym świecie – o tyle w deklaracjach mężczyzn pewność siebie jest wymieniana jako atrakcyjna cecha tylko u heroiny gamingowej. Najwyraźniej poza grami panowie preferują jednak nieco mniej dominujące kobiety.  

Zestaw cech obowiązkowych: atrakcyjny heros i heroina 

Cechy atrakcyjnych herosów i heroin wymieniane przez badanych dotyczyły zarówno atrakcyjności fizycznej, jak i cech charakteru czy zachowania.   

Atrakcyjna dla obu płci żeńska postać w grze komputerowej to kobieta w wieku około 20 lat, zgrabna i pewna siebie.   

Atrakcyjny dla obu płci heros w grze komputerowej to pewny siebie i umięśniony około czterdziestoletni mężczyzna.   

*** 

Wiedźmin. Znów on! Z naszego badania wynika, że był nie tylko najbardziej atrakcyjnym ale i najbardziej pobudzającym, najbardziej angażującym i najbardziej męskim herosem. No cóż, po skomplikowanej procedurze badawczej w pierwszej kolejności mówimy Wam coś, co pewnie już wiecie – Geralt z Rivii to pod każdym względem świetnie wykreowana postać. 

Emocje w graczach wzbudzają najwyraźniej głównie stereotypowi, męscy wojownicy. Joel z The Last of Us, skądinąd również ciekawa postać, pobudzał badanych najmniej. Męskość wśród herosów trzyma się mocno i święci tryumfy. 

Świat kobiet jest bardziej zniuansowany. Zarówno delikatna Kokoro (rola, przynajmniej częściowo, stereotypowo żenska) jak i agresywna Juri (rola stereotypowo męska) były niemal równie pobudzające badanych graczy.  

Ciekawa – choć pewnie spodziewana przynajmniej przez część czytelników – jest obserwacja, że angażowanie i pobudzanie przez bohatera gry komputerowej nie zawsze idą w parze. Często też reakcje mimiczne i fizjologicznie nie są zgodne z deklaracjami badanych na temat tego co oglądali lub w co grali. Badani nie zawsze są chętni otwarcie deklarować swoje preferencje dotyczące atrakcyjności. Dlatego – dla uzyskania pełnego obrazu badanych zjawisk – tak ważne jest zbieranie informacji co najmniej dwiema metodami, czyli tzw. triangulacja. W jakościowej praktyce Try Evidence oznacza to operowanie metodami opartymi o wywiady i ankiety przy jednoczesnych pomiarach oraz analizie reakcji psychofizycznych.  

Wyniki badania atrakcyjności heroin i herosów pokazały, że zarówno bohaterowie w grach i bohaterowie w prawdziwym życiu mają przed sobą wysoką poprzeczkę. Zarówno w świecie wirtualnym, jak i rzeczywistym muszą odpowiadać wielu wygórowanym wyobrażeniom. Obowiązkowe zestawy cech wyglądu i charakteru herosa oraz heroiny z gry komputerowej to kondensaty, esencje wyobrażeń graczy o kobiecości lub męskości i bohaterstwie zarazem. Niełatwo im sprostać, choć – jak widzieliśmy – niektórym „łowcom potworów” się to udaje. 

_

Chcesz zacytować artykuł? Zrób to elegancko:

Dębek, M., Kość, M., Zalewski, D. (2020), Raport – atrakcyjność gamingowych herosów i heroin cz. 2/2, https://tryevidence.com/pl/blog/raport-atrakcyjnosc-gamingowych-herosow-i-heroin-cz-2-2/